We bezochten de Japanse tuin tijdens het Kersenbloesemfestival - Hanami.
De kerselaar of Sakura (桜), en voornamelijk de kersenbloesem, heeft een rijke symboliek in de Japanse cultuur. De kersenbloesems symboliseren wolken die op hun beurt weer staan voor de vlietende aard van het leven. De kersenbloesems visualiseren die kortstondigheid en herinneren ons aan het belang om dierbaar om te gaan met je leven en je naasten.
De kersenbloesem heeft ook een belangrijke maatschappelijke symboliek in Japan. Zo is één enkele kersenbloesem delicaat en fijn, maar opgaand tussen alle anderen vormt het net één groot prachtig boeket. Op dezelfde manier is één mens maar beperkt in zijn capaciteit maar door samen te werken met anderen kunnen we zoveel meer bereiken. Zo zijn de kersenbloesems een ode aan de natuur maar ook aan het potentieel van de mens.
(Bron: visithasselt.be/nl/japanse-tuin/evenementen-2024)
Vele elementen in een Japanse tuin hebben hun eigen symbolische betekenis. Ik beperk me hier tot mos en mostapijten en de betekenis van water en rotsen in een Japanse tuin.
Mos en mostapijten
(ik maakte een filmpje van de mostapijten, zie deel 2)
Velen doen er in hun eigen gazon alles aan om mos of koke (苔) kwijt te geraken, maar in de Japanse tuinen wordt mos net gestimuleerd om de natuurlijkheid en het (zogezegde) oude en tegelijk rust uitstralende karakter te benadrukken. Daarom worden de padjes in de tuin afgezet, voornamelijk voor het beschermen van de mostapijten.
Van alle planten is mos het belangrijkste in een Japanse tuin. Mos suggereert het verstrijken van de tijd en maakt de tuin tot een zachte, harmonieuze plek die bevroderlijk is voor meditatie en rust. Bovendien verbindt het de verschillende architectonische en landschappelijke elementen met elkaar; vooral rotsen en water bereiken door het mos een perfecte harmonie.
detail van het mos (zie foto hierboven)
Water en rotsen
(ik maakte een filmpje van het stromend water in de tuin zie deel 2)
In heel wat tuinen symboliseert een waterpartij de stroom des levens die in voortdurende verandering en transformatie is. Water heeft net zoals de mens geen enkele kans om terug te keren naar zijn oorsprong. De verschillende fasen van de waterstroom symboliseren ons eigen leven. De bron staat symbool voor de geboorte en de kinderjaren, de kracht van de waterval voor de voortstuwende kracht van de mens op de lange weg van het leven, het snelstromend water dat over dammetjes vloeit voor de spanningen in het leven. De rivier die steeds breder wordt en van wildstromend naar eerder kabbelend overgaat, toont het wegebben van de wildheid van de jeugd. De rivier eindigt tenslotte in een rustig watervlak, de rustgevende plek waar men zich volop aan meditatie kan overgeven zonder zich zorgen te moeten maken over het aardse bestaan.
Verweerde en vaak ruige rotsen zijn een stabiel en onvergankelijk element in de Japanse tuin. Ze geven de indruk dat ze er altijd al zijn geweest, maar in feite wordt er meer tijd besteed aan het zorgvuldig plaatsen van de stenen dan aan welk andere element dan ook. Stenen worden altijd in groepen geplaatst, waarvan drie samen het meeste voorkomt. Drie rotsen in verschillende hoogtes symboliseert de hemel, de mens en de aarde.
De relatie tussen de rotsen en het water is deze van yin en Yang, hard en zacht, onbewegelijk en stromend,...
(Bron: visithasselt.be/nl/japanse-tuin en de bezoekersgids)