Wandelen in Sint-Lenaarts (Brecht): Natuurreservaat Kooldries-Hoofsweer

Natuurreservaat Kooldries-Hoofsweer ligt vlak naast het kanaal Dessel-Schoten. In de 19de eeuw, tijdens het graven van het kanaal, merkte men dikke kleilagen in de ondergrond op. Een aantal steenfabrieken vestigden zich naast het kanaal om de klei te exploiteren. Zo ontstonden de talrijke kleiputten die natuurreservaat Kooldries-Hoofsweer kenmerken. Na de kleiwinningen geraakten de putten in verval. Water vulde de putten en struikgewas palmde de grond in.

Door de onderliggende kleilaag heeft natuurreservaat Kooldries-Hoofsweer een zeer dynamisch systeem van uitdrogen en vernatten. Hierdoor kent het een unieke fauna en flora. Naast de typerende kleiputten sieren ook een eikenberkenbos, een rietveld, struikgewas, een stukje heide en een oude hoogstamboomgaard het gebied.

Eén derde van natuurreservaat Kooldries-Hoofsweer is ontoegankelijk omdat het waterpeil sterk schommelt. Tijdens de droge zomers zakt het water weer en ontstaan waterpartijen, dammetjes en zacht glooiende oevers. Een ideale biotoop voor zeldzame planten als de naaldwaterbies, kleine en ronde zonnedauw.

De diversiteit van natuurreservaat Kooldries-Hoofsweer trekt heel wat dieren aan. Zo leven er veel libellen, vlinders en amfibieën. Voor de zeldzame kamsalamander is het gebied zelfs Europees habitatrichtlijngebied. Vogelsoorten als dodaars, specht, boomklever, wielewaal, boomvalk en ijsvogel voelen zich piekfijn rond de grote kleiputten of in de nattere bossen.

Wij volgden de blauwe route in het natuurreservaat Kooldries.

Meer informatie: vind je hier op de website van Natuurpunt en hier op de website van Natuur en bos

(bron: https://www.natuurenbos.be/natuurgebieden/kooldries-hoofsweer)

Tijdens de wandeling kregen we verschillende wateroppervlakten te zien. De weerspiegeling van de natuur in het water voegt visuele diepte toe aan het landschap. Het lijkt alsof de natuur zich uitrekt hoger naar de hemel en dieper in de aarde. Er wordt een extra dimensie of illusie gecreëerd; het is maar hoe je het bekijkt.

Op andere plaatsen is het wateroppervlak bedekt met een laag groen waardoor de extra dimensie in de diepte verdwijnt. Op deze laag is een andere veranderlijke en tijdelijke dimensie mooi zichtbaar, namelijk de schaduwen van de planten en bomen.

Op sommige plaatsen is de groene laag, door de beweging van het water, een lappendeken geworden van vele groene eilandjes. Hierdoor ontstaat een mooi lijnenspel samen met de schaduw van de boom.

Het gras dat op deze open plek groeit is valse zandzegge. De Kempische bosbodem is heel voedselarm en droog waardoor vele soorten zeldzaam zijn. Enkel gespecialiseerde planten overleven zoals 'zeggen'. Zeggen lijken op gras maar je kan ze herkennen aan hun driehoekige stengel. In natuurreservaat Kooldries groeit in grote aantallen valse zandzegge. Deze soort wordt maar op enkele plaatsen in België aangetroffen.

Mossentocht in het park Schildehof in Schilde

Natuurpunt organiseerde een mossentocht in het park Schildehof. In dit historisch kasteeldomein bleven we stilstaan bij de mossen (ongeveer 20 soorten) en enkele bomen, planten en vogels die we tegenkwamen.

Schijfjesmos

Fijn laddermos

Helmroestmos

Dwergwratjesmos (zeldzaam)

Gesnaveld klauwtjesmos

Boomvorkje

in het midden: Gewoon aloëmos

Mos en heide in bloei

De heide in het Grenspark Kalmthoutse Heide staat dit jaar vroeger in bloei dan andere jaren; normaal bloeit de heide pas in September. We genoten van de natuur, de rust en de verschillende tinten groen en texturen van het mos dat we onderweg tegenkwamen.

Bezoek aan de Japanse tuin in Hasselt (deel 1)

We bezochten de Japanse tuin tijdens het Kersenbloesemfestival - Hanami.

De kerselaar of Sakura (桜), en voornamelijk de kersenbloesem, heeft een rijke symboliek in de Japanse cultuur. De kersenbloesems symboliseren wolken die op hun beurt weer staan voor de vlietende aard van het leven. De kersenbloesems visualiseren die kortstondigheid en herinneren ons aan het belang om dierbaar om te gaan met je leven en je naasten.

De kersenbloesem heeft ook een belangrijke maatschappelijke symboliek in Japan. Zo is één enkele kersenbloesem delicaat en fijn, maar opgaand tussen alle anderen vormt het net één groot prachtig boeket. Op dezelfde manier is één mens maar beperkt in zijn capaciteit maar door samen te werken met anderen kunnen we zoveel meer bereiken. Zo zijn de kersenbloesems een ode aan de natuur maar ook aan het potentieel van de mens.

(Bron: visithasselt.be/nl/japanse-tuin/evenementen-2024)

Vele elementen in een Japanse tuin hebben hun eigen symbolische betekenis. Ik beperk me hier tot mos en mostapijten en de betekenis van water en rotsen in een Japanse tuin.

Mos en mostapijten

(ik maakte een filmpje van de mostapijten, zie deel 2)

Velen doen er in hun eigen gazon alles aan om mos of koke (苔) kwijt te geraken, maar in de Japanse tuinen wordt mos net gestimuleerd om de natuurlijkheid en het (zogezegde) oude en tegelijk rust uitstralende karakter te benadrukken. Daarom worden de padjes in de tuin afgezet, voornamelijk voor het beschermen van de mostapijten.

Van alle planten is mos het belangrijkste in een Japanse tuin. Mos suggereert het verstrijken van de tijd en maakt de tuin tot een zachte, harmonieuze plek die bevorderlijk is voor meditatie en rust. Bovendien verbindt het de verschillende architectonische en landschappelijke elementen met elkaar; vooral rotsen en water bereiken door het mos een perfecte harmonie.

detail van het mos (zie foto hierboven)

Water en rotsen

(ik maakte een filmpje van het stromend water in de tuin zie deel 2)

In heel wat tuinen symboliseert een waterpartij de stroom des levens die in voortdurende verandering en transformatie is. Water heeft net zoals de mens geen enkele kans om terug te keren naar zijn oorsprong. De verschillende fasen van de waterstroom symboliseren ons eigen leven. De bron staat symbool voor de geboorte en de kinderjaren, de kracht van de waterval voor de voortstuwende kracht van de mens op de lange weg van het leven, het snelstromend water dat over dammetjes vloeit voor de spanningen in het leven. De rivier die steeds breder wordt en van wildstromend naar eerder kabbelend overgaat, toont het wegebben van de wildheid van de jeugd. De rivier eindigt tenslotte in een rustig watervlak, de rustgevende plek waar men zich volop aan meditatie kan overgeven zonder zich zorgen te moeten maken over het aardse bestaan.

Verweerde en vaak ruige rotsen zijn een stabiel en onvergankelijk element in de Japanse tuin. Ze geven de indruk dat ze er altijd al zijn geweest, maar in feite wordt er meer tijd besteed aan het zorgvuldig plaatsen van de stenen dan aan welk andere element dan ook. Stenen worden altijd in groepen geplaatst, waarvan drie samen het meeste voorkomt. Drie rotsen in verschillende hoogtes symboliseert de hemel, de mens en de aarde.

De relatie tussen de rotsen en het water is deze van yin en Yang, hard en zacht, onbewegelijk en stromend,...

(Bron: visithasselt.be/nl/japanse-tuin en de bezoekersgids)